Thận dương hư
Nguyên nhân đau lưng và mông lâu không khỏi
Nguyên nhân đau lưng và mông lâu không khỏi là gì?
Nguyên nhân đau lưng và mông lâu không khỏi phần lớn là do Thận khí hư. Do là bị phong thấp, nóng lạnh, khí trệ huyết ứ, tích thủy tổn thương, với thất tình lao thương, đau lưng nhiều lần tích góp gây ra. Đã được nói trong các Y thư cổ như:
- Sách “Bối du” của Linh Khu nói: “ Thận du ở vào đốt sống thứ mười bốn, lưng hợp với cột sống cùng đi ra ba thốn”
- Sách “Mạch yếu tinh vi luận” của Tố Vấn nói: “Lưng là phủ của Thận”.
- Sách “Loại chứng trị tải” của Lâm Bội Cầm đời Thanh nói: “Thận có hai quả, ấp vào đốt sống thứ mười bốn”.
Vị trí thận ở vùng lưng cho nên còn gọi là “Yêu tử”. Lưng với Thận cho nên có mối quan hệ cực kỳ mật thiết. Thận tàng tinh, tinh sinh tủy, tủy sinh cốt. Thận tinh có tác dụng nuôi dưỡng phủ lưng. Con người ta ở độ tuổi thanh niên thì thận tinh dồi dào, tinh đầy đủ thì tủy cũng đầy đủ, phủ lưng được nuôi dưỡng cho nên lưng thẳng và có lực, chuyển động nhẹ nhàng, khéo léo. Người già Thận tinh suy hư, tinh hư thì phủ lưng không được nuôi dưỡng cho nên lưng cúi ngửa khó khăn hoặc là đau mỏi, đi lại không thuận lợi.
Quan hệ của lưng với Thận trên lâm sàng có ý nghĩa rất quan trọng, bệnh ở lưng nên trách ở Thận, trong đó Thận hư là tối quan trọng như:
- Sách “Mạch yếu tinh vi luận” của Tố Vấn nói: “Lưng là phủ của Thận, chuyển động không lợi tức là Thận bị bệnh vậy”.
- Sách “Tiêu bản chuyên luận” của Tố Vấn nói: “Thận mắc bệnh thì bụng dưới và lưng đau, ống chân mỏi”
- Sách “Bản tàng” của Linh Khu nói: “Thận dồn xuống thì lưng và mông đau, không thể cúi ngửa”.
Tất cả đều nói nên rằng bệnh biến của Thận rất dễ ảnh hưởng đến phủ lưng, cũng từ những chẳng trạng của lưng biểu hiện ra như mục “Yêu Thống phương luận” sách “Nhân trai trực chỉ phụ di phương luận” của Dương Sĩ Doanh đời Tống nói: “Lưng là ngoại hậu của Thận, toàn thân phải trông vào sự di chuyển và đóng mở vậy… Thận khí một khi hư, đại khái là bị phong thấp, nóng lạnh, khí trệ huyết ứ, tích thủy tổn thương, với thất tình lao thương, đau lưng nhiều lần tích góp gây ra. Thất tình làm suy sụp đục khoét Thận, mệt mỏi lao lực là giặc của Thận. Đây là nêu ra các triệu chứng, nếu chứng Thận bị như thế thì lưng lại không đau làm sao được”.
Pháp chữa
Trên lâm sàng điều trị bệnh đau lưng nên lấy hư chứng là chính, đa phần là dùng phép bổ Thận, ôn Thận. Có thể dùng bài thuốc sau
Bổ Thận Âm
Lục Vị Địa Hoàng Hoàn (六味地黃丸)
Tên Pinyin: Liù Wèi Dì Huáng Wán
Tên Tiếng Hoa: 六味地黃丸
Tác Giả: Tiền Ất
Chủ Trị:
Bổ thận âm, bổ can huyết. Trị can thận âm hư, lưng đau, mỏi gối, đầu váng, mắt hoa, tai ù, tai kêu như ve, đạo hãn, di tinh, nóng về chiều, nhức răng, sưng nướu do hư hỏa bốc lên, tiêu khát, viêm họng
Thục địa 24g
Sơn dược 12g
Sơn thù du 12g
Đơn bì 9g
Bạch phục linh 9g
Trạch tả 9g
Ghi Chú:
Tán bột, luyện với nước sắc Thục địa và Sơn thù, mật ong làm hoàn
Bổ Thận dương
Bát Vị Địa Hoàng Hoàn (八味地黃丸)
Tên Pinyin: Ba Wei Di Huang Wan
Tên Tiếng Hoa: 八味地黃丸
Tác Giả: Ngô Khiêm
Chủ Trị:
Ôn bổ thận dương. Chủ trị các chứng đau lưng, mỏi gối, lưng và chi dưới lạnh, tiểu tiện nhiều lần, phù thũng và ngứa ở những người dễ mệt mỏi, lượng tiểu tiện giảm hoặc đái rắt, đôi khi miệng khát
- Thục địa 24g
- Sơn dược 12g
- Sơn thù du 12g
- Bạch phục linh 9g
- Trạch tả 9g
- Đan bì 9g
- Phụ tử 8g
- Nhục quế 8g
Ghi chú:
Thang này còn được gọi là Bát Vị Quế Phụ
Sắc uống hoặc nhân liều lượng lên 10 lần rồi tán bột làm hoàn
