Hỏa Ma Nhân – Công dụng và tính vị quy kinh

Hỏa Ma Nhân:

Hỏa ma nhân có công dụng nhuận trường, dưỡng âm, thanh nhiệt, sinh cơ. Chủ trị táo bón ở người già do âm suy dùng với Đương quy, Thục địa

Tên dùng trong đơn thuốc: Hỏa ma nhân, Đại ma nhân, Ma tử nhân.

Tên khác: Ma tử nhân
Tên Latin: Fructus Cannabis
Tên Pinyin: Huomaren
Tên tiếng Hoa: 火麻仁

Hoạt chất: Lipids, saturated fats, cannabinol, phytin

Phần cho vào thuốc: hạt, nhân. 

Bào chế: Giã nát vỏ ngoài, sàng sạch lấy nhân.

Tính vị quy kinh: Vị ngọt, tính bình. Vào ba kinh tỳ, vị, đại tràng.

Công dụng: Nhuận tràng táo (làm trơn ruột), sinh tân dịch.

Chủ trị: 

1 – Chữa đại tiện táo bón của chứng tỳ ước (phần nhiều do công năng vận hóa của tỳ mất điều hòa, khí hư không hóa được tân dịch, ruột bị khô, sinh táo bón).

2 – Chữa vị nhiệt mồ hôi ra nhiều, tân dịch hao tổn. 

Ứng dụng và phân biệt: Úc lý nhân, Hỏa ma nhân đều là thuốc nhuận hạ. Cả hai vị này đều có thể cùng dùng với nhau. Sau khi ốm, đàn bà sau khi đẻ, người già đại tiện thường bị táo, rất nên dùng vị thuốc này. Dùng trong đơn phần nhiều là hỏa ma nhân.

Kiêng kỵ: Thường ngày hay bị hoạt tràng, ỉa chảy thì cấm dùng.

Liều lượng: từ 3 đồng cần đến 5 đồng cân.

Bài thuốc ví dụ: Bài Ma nhân hoàn (bài thuốc trong Thương hàn luận) chữa tràng, vị nhiệt táo, đại tiện bí kết.

Hỏa ma nhân (nấu, phơi khô, bỏ vỏ, tán để riêng)Thược dược, Chỉ thực (Trích hoặc sao với cám), Đại hoàng (bỏ vỏ, hấp, sấy khô), Hậu phác (bỏ vỏ trích – hoặc tẩm gừng sao), Hạnh nhân (bỏ vỏ và mầm nhọn), tất cả cùng tán nhỏ, luyện mật làm viên, to như hạt ngô, ngày uống 3 lần, rồi tăng dần, đi được đại tiện là được.