Huyết Dư Thán – Công dụng và tính vị quy kinh

Huyết Dư Thán:

Huyết dư thán có công dụng chỉ huyết, lợi tiểu. Trị chảy máu cam, nướu răng chảy máu, chân răng dùng Huyết dư thán hợp với Ngẫu tiết.

Tên dùng trong đơn thuốc: Huyết dư thán, loạn thán.

Tên khác: Than tóc cháy
Tên Latin: Crinis Carbonisatus
Tên Pinyin: Xueyutan
Tên tiếng Hoa: 血余炭

Hoạt chất: Eukerantin, sulfur

Phần cho vào thuốc: Tóc người.

Bào chế: Chọn sạch tạp chất, cho vào nồi nước đang sôi, thêm vào một chút ít kiềm, đun cho hết mồ hôi, dầu mỡ, bùn đất, phơi khô, rồi đốt cháy tồn tính để dùng.

Tính vị quy kinh: Vị đắng, tính hơi ôn. Vào ba kinh:  tâm, can, thận.

Công dụng: Cầm máu, tiêu ứ, thông lợi tiểu tiện (thủy đạo).

Chủ trị: Nếu thổ huyết, chảy máu cam, đại tiện ra huyết, tiểu tiện ra huyết và các chứng xuất huyết không cầm, đều có thể uống trong chấm ngoài. Nếu do huyết ứ tắc tiểu tiện không lợi, thì dùng vị thuốc này tan ứ, lợi khiếu, cũng có thể được. 

Kiêng kỵ: Vị nhược (dạ dày yếu) chớ có uống.

Liều lượng: Sắc uống từ 1,5 đồng cần đến 3 đồng cân nếu tán thành bột uống 5 phân đến 1 đồng cân. 

Bài thuốc ví dụ: Bài Trư cao phát tiễn (Kim quỹ yếu lược phương), chữa các chứng đảm, nữ lao đảm (một trong chứng hoàng đảm) đàn bà bị vị khí hạ tiết khi bài tiết qua âm đạo như người đánh trung tiện.

Trư cao (mỡ lợn), tóc rối, cho tóc vào mỡ đun lên, tóc tan ra, coi đó là thuốc, chia ra uống làm mấy lần.