Tay chân lạnh giá, sợ lạnh nằm co là một trong biểu hiện của chứng Thận hàn thấp.
Chứng Thận hàn thấp là gì?
Chứng Thận hàn thấp, là chỉ chứng hậu do bởi khí hàn thủy của Thận quá thịnh mà hình thành. Biểu hiện chủ yếu là:
- Sợ lạnh nằm co, chân tay lạnh giá
- Cột sống lưng lạnh đau, bụng dưới co rút
- Khái suyễn mình nặng
- Hồi hộp ra mồ hôi
- Ống chân nặng
- Âm hộ lạnh thấp, tiểu tiện ít
- Chất lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng
Nguyên nhân gây bệnh tay chân lạnh
- Do hàn tà trực trúng Túc thiếu âm Thận kinh
- Do tổ thể dương hư, vận hóa mất chức, hàn thấp từ trong sinh ra, ngưng tụ vào Thận
- Người già Thận dương hư suy, âm hàn, thịnh ở bên trong
- Do ốm lâu hoặc lao tổn liên lụy đến Thận dương, ôn chiếu mất chức, khí hóa không vận hành, hàn thấp từ trong sinh ra
- Chứng Thận hàn thấp phản ánh ở hai phương diện là hàn thấp và thấp nặng. Hàn tà trực trúng Thiếu Âm, Âm hàn thịnh ở trên trong, đó là một. Thủy thấp không hóa tràn ra bên ngoài đó là hai. Thận chủ thủy dịch, các loại hàn co rút, đều thuộc vào Thận cho nên âm hàn thịnh ở bên trong đó quan hệ với Thận rất mật thiết. Do đó trong quá trình bệnh biến đương nhiên ở mức dộ nhấ định lại còn kết hợp biểu hiện chứng Thận dương hư.
Pháp chữa tay chân lạnh
Nếu tay chân lạnh đi kèm các khớp xương toàn thân đau mỏi, gặp hàn thì bệnh nặng, được ấm thì đỡ, kèm theo miệng không khát, đại tiện nhão… Đa phần do hàn thấp xâm phạm vào bên trong, tổn thương dương nhập vào Thận, làm tê nghẽn kinh lạc khý huyết, tổn thương liên lụy đến cân cốt và các khớp mà thành. Điều trị nên Khư hàn tán thấp, bổ Thận thông tý, cho uống “Quyên tý thang” gia giảm. Thang “Quyên tý thang” như sau. Trị phong ôn tương bác, thân thể phiền nặng, cử động khó khăn,khớp tay chân đau nhức, cân mạch vô lực.
- Đương quy (tẩm rượu) 10g
- Khương hoạt (khứ lô đầu) 10g
- Khương hoàng 10g
- Bạch thược dược 10g
- Hoàng kỳ (mật chích)10g
- Phòng phong (khứ lô đầu) 10g
- Sinh khương 3 lát
Nếu tay chân lạnh kèm theo bụng đau, bụng dưới và vòng quanh rốn đau kịch liệt, chân tay quyết lạnh, thậm trí nhị tiện không thông, mạch Huyền Khẩn hoặc trầm khẩn. Cổ nhân nói rằng: “hàn tích ở trong thận”. Đa phần là do khách tà hàn thấp vào kinh mạch của Can Thận khiến cho kinh mạch bị ngưng trệ không thông, tụ vào âm phận mà thành. Điều trị nên ôn tán hàn ngưng, nhẹ thì dùng “Phụ tử quế chi thang” gia giảm, nặng thì cho uống “Phụ tử tiễn” gia giảm. Thang “Phụ tử quế chi thang” như sau chủ trị thống tý, phong thấp lạnh, chỗ đau nhất định, ngày nhẹ đêm nặng, chân tay lạnh, chườm nóng thì cơn đau giảm
- Hắc phụ tử 4g
- Quế chi 6g
- Xuyên khung 8g
- Đương quy 10g
- Khương hoạt 6g
- Độc hoạt 6g
- Trần bì 6g
- Bán hạ 6g
- Phục linh 10g
- Ngưu tất 8g
- Hương phụ 6g
- Tần giao 6g
- Sinh khương 6g
- Cam thảo 6g
- Đại táo 3 quả