Thông bạch – Công dụng và tính vị quy kinh

Thông Bạch:

Thông bạch hay hành củ có công dụng phát hãn giải biểu, thông dương lợi thủy, giải độc, làm gia vị, tuyên thông mạch lạc. Thường làm thuốc phụ trợ trong thuốc phát hàn

Tên dùng trong đơn thuốc: 

Thông bạch, Thông bạch đầu, Thông bạch hành.

Phần cho vào thuốc: Củ, lá (dọc hành). 

Bào chế: Rửa sạch, thái lát.

Tính vị quy kinh: Vị cay, tính bình. Vào ba kinh phế, can, vị. 

Công dụng: Phát hãn giải biểu, thông dương lợi thủy, giải độc, làm gia vị, tuyên thông mạch lạc. 

Chủ trị:

1 – Thường làm thuốc phụ trợ trong thuốc phát hàn, phối hợp dùng với Đậu xị. .

2 – Khi âm thịnh cách dương thuộc bệnh Thiếu âm thì dùng để thông dương khí.

3 – Thông lợi niệu đạo, chữa tiểu tiện bí tắc trướng lên.

4 – Giải độc, làm gia vị. Thông bạch có thể thông khí, trừ được độc cá thịt, làm gia vị thức ăn.

5 – Tuyên thông mạch lạc, có thể dùng chữa chứng phong tý đau nhức.

Ứng dụng và phân biệt: Chỉ dùng dọc xanh (thanh thông có thể sơ thông uất kết các đường lạc thuộc can, chỉ dùng hành củ (thông bạch) có thể tuyên thông dương khí – trên và dưới, phát hãn giải biểu, tuyên thông mạch lạc.

Kiêng kỵ: Cảm mạo thuộc ôn bệnh và biểu hư ra nhiều mồ hôi, thì cấm dùng.

Liều lượng: Dùng ít từ 2 – 3 củ, dùng nhiều 5 củ, hoặc 1 đồng cần đến 2 động cân (3 – 6 gam).

Bài thuốc ví dụ: Bài Thông xị thang (Bài thuốc trong Trửu Hậu phương). Chữa mới bị cảm mạo phong hàn,

Thông bạch, Đậu xị, sắc với nước, chia ra uống ấm.

Tham khảo: Tính chất giữa Hành với một trái ngược nhau (tương phản), cùng ăn cả hai thứ thì làm cho người ta đầy trướng không yên, giống như trúng độc. Trong thuốc đắp của ngoại khoa, thường dùng để tiêu tan nhọt bọc có hiệu quả.