Toan Táo nhân – Công dụng và tính vị quy kinh

Toan Táo Nhân:

Toan táo nhân có công dụng dưỡng tâm, an thần, chỉ hãn. Trị các chứng hay hồi hộp, lo lắng, mất ngủ, thiếu máu, tâm âm suy

Tên dùng trong đơn thuốc: Toan táo nhân, sinh táo nhân, sao táo nhân.

Tên khác: Táo nhân
Tên Latin: Semen Ziziphi Spinosae
Tên Pinyin: Suanzaoren
Tên tiếng Hoa: 酸枣仁

Hoạt chất: Betulin, betulic acid, jujuboside, jujubogenin, ebelin lactone, saponins, vitamin C

Phần cho vào thuốc: Dùng sống, dùng sao hoặc giã giập dùng.

Tính vị quy kinh: Vị chua, tính bình. Vào bốn kinh tâm, can, đởm, tỳ.

Công dụng: Bổ can đảm, yên tâm, thu liễm mồ hôi.

Chủ trị: Chữa mất ngủ, trừ hư phiền, hồi hộp, ngủ ra mồ hôi trộm. 

Ứng dụng và phân biệt:

1- Hoàng liên chữa tâm phiên bứt dứt) không nằm yên được, đó là tâm hỏa hữu dư, cho nên dùng vị đắng của Hoàng liên tả tâm hỏa để yên tâm thần. Tảo nhân chữa hư phiền không ngủ được, đó là can đảm bất túc, dùng Tảo nhân bổ can đởm mà tàng được hồn.

2- Tảo nhân sao chọn chữa đởm hư mất ngủ. Nói rõ hơn chín thì bổ được can đởm, làm cho huyết ở can đảm được đầy đủ, tự nhiên ngủ được. Dùng sống tả được can đởm, làm cho đởm nhiệt không vượng, thì hồn ổn định và nằm ngủ yên được.

Kiêng kỵ: Nếu can đởm có thực tà thì cấm dùng.

Liều lượng: Một đồng cần đến ba đồng cân.

Bài thuốc ví dụ: Bài Toan tảo nhân thang (Kim Quỹ yếu lược phương) chữa hư lao hư phiền không ngủ được.

Toan táo nhân, Trích cam thảo, Tri mẫu, Phục Linh, Khung cùng, sắc Toan tảo nhân trước rồi mới đổ vào sắc với thuốc theo đơn, chia làm ba lần uống nóng.

Tham khảo: Toàn tảo nhân vị chua, màu đỏ, giống hình quả tim, công dụng chủ yếu là chữa can, đởm, chữa tâm là thứ yếu